لیمو عمانی

لیمو عمانی چیست؟

لیمو عمانی یا لیمو امانی همان لیموترش شیرازی است که به روش سنتی و صنعتی خشک شده و آب خود را از دست داده است. این محصول در دسته میوه خشک ها بوده و در بازار خشکبار و ادویه جات خرید و فروش می شود.

از لیمو عمانی زرد برای عطر و طعم دادن به انواع غذا، دمنوش و نوشیدنی های مختلف استفاده می شود. رنگ آن خردلی (زرد) و طعم آن بسیار ترش است. در هنگام خشک شدن این محصول پوست آن به رنگ قهوه‌ای و داخل آن به رنگ سیاه براق تبدیل می شود.

این خشکبار محبوبترین چاشنی و ادویه در خاورمیانه، شمال آفریقا و شبه قاره هند است و مانند نمک و فلفل در همه خانه های این مناطق وجود دارد. لیمو امانی زر سرشار از مواد مغذی؛ گروه ویتامین B، فولیک اسید، اسیدهای آمینه، کلسیم، آهن، منیزیم، ویتامین C، فسفر، ویتامین D و منیزیم است.

راهنمای خرید لیمو عمانی زرد

برای خرید لیمو عمانی زرد مرغوب و درجه یک توجه به برخی از نکات ضروری است. در زیر الو آجیل به برخی از نکات مهم در این راستا اشاره می کند :

۱. تازه و کهنه بودن : برخلاف دیگر خشکبار و میوه جات خشک شده لیمو امانی مرغوب نباید تازه باشد. لیموهای کهنه و جا افتاده طعم و عطر بهتری داشته و از کیفیت بالاتری برخوردار هستند.

۲. طعم لیمو : لیمو عمانی زرد مرغوب نباید طعم تلخی داشته باشد. محصول مرغوب طعمی ترش و دلنشین دارد.

۳. سالم بودن محصول :‌ به بافت محصول دقت کرده و از خرید لیموی کپک زده پرهیز کنید.

۴. ظاهر محصول : هرچه لیموعمانی درشت‌تر، سالم‌تر و بدون خرد شدگی و خاک لیمو باشد، آن محصول کیفیت و قیمت بالاتری دارد.

انواع لیمو عمانی زرد

به صورت کلی دو مدل لیمو امانی زرد در بازار خرید و فروش می شود. لیمو عمانی ایرانی؛ که بهترین نمونه آن در استان فارس و از مزار شهر میناب و جهرم برداشت می شود. لیمو عمانی خارجی؛ که معمولا از کشورهای آفریقایی، مصر، لیبی، سودان و هند به ایران وارد می شود.

لیموی خارجی دارای سایز درشت‌تر، ترشی بیشتر، تلخی کمتر، طعم بهتر و در نهایت و کیفیت بالاتر بوده و با قیمت بالاتری خرید و فروش می شود. لیموی ایرانی از نظر ظاهری از نمونه خارجی ضعیف تر است اما طعم، بو و خواص درمانی بهترین نسبت به آن دارد.

معروفترین لیمو عمانی در جهان

لیمو عمانی ایرانی علی رغم اینکه ظاهر کوچکتر و طعم کمی تلخ تر از لیموی خارجی دارد؛ بازهم معروفترین لیمو عمانی در جهان شناخته شده است. چراکه این لیمو از خواص درمانی و مواد مغذی بیشتری نسبت به نمونه های خارجی برخوردار است.

لیموی ایرانی تازه به رنگ زرد خردلی است. که پس از خشک شدن پوست آن به رنگ قهوه‌ای و گوشت آن به رنگ سیاه براق تبدیل می شود. این محصول به صورت عمده در شهرستان های استان فارس کشت شده و به لیموترش شیرازی یا لیموترش جهرم معروف است.

نکته : لیموی تازه بسیار ترش بوده و تقریبا به تنهایی غیر قابل مصرف است. اما خشک شده آن به عنوان چاشنی استفاده های گسترده ای دارد.

خواص لیمو عمانی

• محافظت از قلب و عروق

در این نوع لیمو خشک ماده مهمی به نام پتاسیم وجود دارد. این ماده معدنی برای تقویت ماهیچه های قلبی و پمپاژ خون در بدن لازم و ضروری است. همچنین پتاسیم نقش مهمی در کاهش فشار خون و چربی خون در بدن دارد. لیمو عمانی با داشتن پتاسیم فراوان از سلامت قلب و عروق محافظت کرده و خطر ابتلا به بیماری های قلبی مختلف را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.

• محافظت از دستگاه گوارش و سیستم هاضمه

این خشکبار به تمیز کردن دستگاه گوارش و درمان مشکلات گوارشی مانند : یبوست و اسهال معروف است. همچنین باعث باز شدن اشتها شده و نقش مهمی در هضم و جذب بهتر غذا در بدن دارد.

• پاکسازی بدن از سموم و مواد زائد

لیمو عمانی در پاکسازی و ضد عفونی کردن بدن از باکتری ها و عوامل بیماری زای مختلف نیز مؤثر است. این خشکبار باعث خارج شدن سموم و باکتری ها از بدن می شود.

• تقویت سیستم ایمنی بدن

ویتامین C موجود در لیمو امانی باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود. این خشکبار از بدن در برابر ویروس های مختلفی مانند : سرماخوردگی، آنفولانزا و… حفاظت می کند. (در درمان سرماخوردگی نقش مهمی دارد.)

• پیشگیری و مبارزه با سرطان

ترکیبات مختلفی در این میوه خشک وجود دارد که از بدن در برابر هرگونه سرطان و عفونت محافظت می کند. همچنین این ترکیبات باعث حفظ روند تولید طبیعی در سلول های بدن شده و از رشد بیش از حد سلول ها پیشگیری می کند.

• تقویت بدن در دوران پس از زایمان

زایمان با از دست دادن ویتامین ها ومواد معدنی مختلفی همراه است. عموما زنانی که تازه زایمان کرده اند؛ به املاح و مواد معدنی بیشتری نسبت به سایرین نیاز دارند. لیمو عمانی زرد می تواند باعث جبران کمبود ویتامین ها و املاح معدنی بدن پس از زایمان شود.

برخی دیگر از فواید مصرف لیمو امانی

• کاهش فشار خون
• کاهش چربی خون
• درمان صفرا و یرقان
• جلوگیری از خونریزی بیش از حد قاعدگی
• کاهش سردرد
• درمان مشکلات معده
• درمان نفخ
• درمان سرفه و گلودرد
• درمان سرماخوردگی

مضرات لیمو عمانی

بطور کلی برای خود لیمو عمانی ضرر و زیانی شناخته نشده است. اما این محصول در هنگام پخت بخش زیادی از نمک و چربی غذا را به خود جذب کرده و به یک ماده غذایی پرکالری و پر چربی تبدیل می شود.که خوردن آن برای افراد مبتلا و مستعد بروز مشکلاتی اعم از؛ چاقی، فشار خون، چربی خون، گرفتگی عروق و… مضر است.

قیمت لیمو عمانی

قیمت لیمو عمانی براساس ایرانی یا خارجی بودن، سایز لیموها، میزان عرضه و تقاضا، شرایط واردات لیمو، شرایط تولید لیمو در داخل کشور، هزینه های جانبی همچون حمل و نقل، نوسانات نرخ ارز و تازه یا کهنه بودن تعیین می شود.

لیموهای کهنه که دارای کیفیت بهتر و طعم ترش‌تری هستند با قیمت های بالاتری خرید و فروش می شوند. همچنین قیمت لیمو عمانی خارجی نسبت به نمونه های داخلی گران تر است.

فرآیند تولید لیمو عمانی زرد

لیمو عمانی با استفاده از لیموترش شیرازی زرد، سبز، کامل و درسته و به دو روش صنعتی و سنتی تولید می شود. اساس کار هردو روش یکسان بوده و تنها تفاوت در زمان خشک شدن و اندازه لیموها خلاصه می شود.

در روش صنعتی؛ ابتدا لیموها را در فصل برداشت آن ها جمع آوری کرده و چند روز در محیط باز قرار می دهند تا پوست آنها خشک و نازک شود. سپس لیموهای نیمه خشک شده را در دستگاه بخار یا دیگ آب جوش پخته و در آخرین مرحله در دستگاه خشک کن قرار می دهند. (در روش سنتی از معمولا از آفتاب برای تولید لیمو عمانی استفاده می شود.)

محصولات و مشتقات لیمو عمانی

از فرآورده ها و مشتقات لیمو عمانی می توان به گرد یا پودر لیمو و پرک یا مغز لیمو اشاره کرد. گرد لیمو؛ از آسیاب کردن لیمو عمانی بدون هسته (و گاهی اوقات بدون پوست) به دست می آید. گرد لیمو معمولا در طبخ غذاهای عربی و خلیجی استفاده می شود. این محصول طعم غذا را تلخ نمی کند.
پرک لیمو؛ همان بخش های داخلی لیمو هستند که پوست و هسته های آن جدا شده است. این محصول نسبت به لیموی کامل و گرد لیمو، طعم و عطر بیشتری به غذا می دهد.

مصارف و کاربردهای لیمو امانی

لیمو عمانی زرد به صورت گسترده در آشپزی و طبخ غذا به عنوان چاشنی و ادویه استفاده می شود. برای پختن غذاهای مختلفی مانند : انواع سوپ و آش، انواع خوراک ها و خورش ها و همچنین طعم دار کردن؛ انواع کباب، گوشت، مرغ و ماهی سرخ شده استفاده می شود. ضمن اینکه این روزها لیمو امانی برای طبخ انواع فست فود و غذاهای مدرن نیز مصرف می شود.

این خشکبار در صنایع غذایی و برای طعم دار کردن؛ انواع غذاهای کنسروی، نوشیدنی ها و سس ها نیز استفاده می شود. همچنین در طب سنتی از این محصول برای طعم دادن به دمنوش ها و جوشانده ها و همچنین بهره برداری از خواص دارویی و درمانی استفاده می شود.

نکته مهم : لیمو عمانی کامل طعمی ترش و کمی تلخ دارد. برای جلوگیری از تلخ شدن غذا لازم است پیش از پختن لیموها، دانه های آن را دربیاورید. (مهمترین عامل در تلخ شدن غذا با لیمو عمانی به تخم ها یا دانه های آن برمی گردد.)