چگونه در خانه و با کمترین امکانات انجیر خشک کنیم؟

خشک کردن انجیر

اگر شما هم مانند بسیاری از مردم کشور عزیزمان در خانه خود درخت انجیر دارید؛ تبریک می گوییم. می توانید به سادگی و بدون نیاز به امکانات خاص این محصول را در خانه خشک کرده و انجیر خشک خانگی باکیفیت و سالم را در تمام طول سال مصرف کنید.

همانطور که میدانید؛ درخت انجیر ثمر زیادی دارد. میزان میوه ای که این درخت در مدت کوتاهی تولید می کند، شگفت آور است. بدیهی است که نمی توان تمام میوه های یک درخت انجیر را در همان فصل برداشت مصرف کرده و مانع از اسراف شدن آنها شد.

پس شاید بهترین راه خشک کردن محصولات اضافی به شکل درست و سپس نگهداری آنها برای استفاده در تمام طول سال است. در این روش شما از کیفیت و بهداشت محصول تولیدی خود نیز اطمینان کامل داشته و نگران ماندگی، کهنگی و شیوه نادرست نگهداری و حتی خشک شدن انجیر خشک خود نیستید.

چه زمانی انجیر برای خشک کردن مناسب است؟

برای خشک کردن انجیرهای کاملا رسیده را انتخاب کنید. بهتر است اجازه دهید که انجیر بر روی درخت نیمه خشک شده و به صورت طبیعی ریزش کند. انجیر تازه را به منظور خشک شدن نچینید. چیدن انجیر به منظور خشک کردن آن باعث افت کیفیت محصول نهایی می شود.
(مهمترین نشانه رسیدن انجیر؛ افتادن آن از روی درخت است. ریزش انجیر به صورت طبیعی نشان می دهد که انجیر به طور کامل رسیده است.)

عوامل مهم در تعیین کیفیت انجیر خشک شده

کیفیت انجیر خشک به؛ نحوه برداشت انجیر تازه، شرایط خشک کردن میوه، روش ضد عفونی محصول، شرایط نگهداری و انبارداری وابسته است. چیدن انجیر از روی درخت قبل از رسیدن باعث پایین آمدن کیفیت محصول نهایی می شود. بهترین روش خشک شدن انجیر؛ خشک شدن آن بر روی درخت است.

ماندگاری و نگهداری انجیر خشک شده بر روی درخت بالاتر بوده و کیفیت آن نیز بیشتر است. چراکه رطوبت محصول بطور چشمگیری کاهش می یابد. در صورت بالا بودن رطوبت محیط؛ امکان خشک شدن میوه بر روی درخت وجود ندارد. در این شرایط بهتر است انجیر را پس از پلاسیده شدن روی درخت برداشت کرده و سپس خشک کرد.

(در این شرایط۴/۳ رطوبت میوه بر روی درخت تبخیر شده و خشک کردن آن به وسیله آفتاب سریعتر و راحت تر انجام می شود.) غلظت مواد جامد محلول در انجیرهایی که دائم در معرض نور خورشید قرار دارند؛ بالاتر از انجیرهای دیگر بوده و رنگ آنها نیز روشن تر است.

چه انجیری برای خشک کردن مناسب است؟

اگر در خانه خودتان درخت انجیر نداشته و قصد خرید انجیر برای خشک کردن را دارید؛ بایستی انجیر مناسب برای خشک کردن را بشناسید. انجیر استهبانات بهترین نوع انجیر برای خشک کردن بوده و رنگ آن زرد و خوشرنگ است. طعم این میوه بسیار شیرین بوده و پس از خشک شدن مشابه انجیر خشک های بازاری می شود.

هنگام خرید انجیر تازه دقت داشته باشید که طعم ترش نداشته باشد. همچنین تازگی پوست میوه را بررسی کرده و دقت کنید تا حدودی نرم باشد. چراکه پوست سخت نشان از نارس بودن میوه و باقی ماندن شیره تند و تیز انجیر در آن است. البته نرم بودن بیش از حد انجیر نیز مفید نبوده و ممکن است باعث افت کیفیت انجیر خشک تولیدی شود.

خشک کردن انجیر با نور خورشید

خشک کردن انجیر در خانه با کمک نور خورشید یک روش به صرفه و مفید برای خانم های خانه دار است. در این روش شما تنها به یک چاقو کوچک، قفسه سیمی و پارچه توری نیاز دارید. همچنین چند روز آفتابی که در فصل برداشت انجیر بسیار دیده می شود.

۱. انجیرها را شسته و هرگونه آلودگی و خاکی را از روی آن تمیز کنید.
۲. ساقه های این میوه را بریده و بخش های لکه دار را با کمک یک چاقوی کوجک برش دهید.
۳. هر دانه انجیر را از بالا به پایین برش دهید.
۴. یک قفسه سیمی برداشته و روی آن را با یک پارچه توری بپوشانید. (پارچه شما به اندازه کافی بزرگ باشد تا بتواند تمام انجیرها را پوشش دهد.)
۵. انجیرها را روی سیم های قفسه سیمی قرار دهید.
۶. روی انجیرها را با پارچه توری بپوشانید تا از گزند حشرات در امان باشد.
۷. سینی انجیرها را به مدت دو روز زیر نور خورشید قرار دهید.
۸. هنگام تاریک شدن هوا و شب ها؛ سینی انجیرها را به خانه آورده و دوباره با تابش آفتاب صبح آنها را به بیرون انتقال دهید. (در طول شب ممکن است انجیرها رطوبت محیط را جذب کنند.)
۹. زمانی که پوست خارجی انجیرها کاملا خشک و چروکیده و بافت آنها نرم و منعطف شده و هیچ شیره و رطوبتی در انجیر باقی نماند، انجیر خشک شما آماده است.
۱۰. برای جمع آوری کردن انجیرها؛ صبح زود را انتخاب کنید. چراکه گرم شدن هوا باعث نرم شدن میوه شده و ماندگاری آن را پایین می آورد.

خشک کردن انجیر با فر اجاق گاز و آون

خشک شدن انجیر در این روش سریعتر از دیگر روش ها و با استفاده از جریان هوای گرم است. برای خشک کردن انجیر به این روش مطابق مراحل زیر اقدام کنید :

۱. انجیرها را شسته و بگذارید آب آنها خشک شود.
۲. دم انجیرها و بخش های لکه دار و زاید را برش دهید.
۳. انجیرها را به صورت درسته یا نصف شده روی یک صفحه مشبک قرار دهید.
۴. دمای فر را روی ۱۱۰ الی ۱۱۵ درجه فارنهایت قرار دهید.
۵. درب فر را کمی باز بگذارید تا رطوبت از آن خارج شود.
۶. سینی انجیرها را درون فر قرار داده و مراقب باشید دمای فر از ۱۳۵ درجه بیشتر نشود. (دمای بالا باعث داغ و پخته شدن انجیر ها می شود.)
۷. هر یک ساعت یکبار انجیرها را چک کرده و هر ۸ ساعت یکبار فر را خاموش کرده و مجدد روشن کنید.
۸. بین ۱۲ تا ۲۴ ساعت انجیرها را در فر قرار دهید تا کاملا خشک شوند.
۹. زمانی که انجیرها کاملا خشک، بدون رطوبت و شیره و قابل انعطاف بودند؛‌ آنها را از فر خارج کرده و در محیط مناسب نگهداری کنید.

خشک کردن انجیر شیرین در خانه

۱ فنجان شکر را در ۳ فنجان آب حل کرده و بگذارید بجوشد. انجیرها را به محلول اضافه کرده و اجازه دهید به مدت ۱۰ دقیقه و به آرامی بجوشد. سپس انجیرها آبکش کرده و به یکی از روش های آفتابی یا با کمک فر خشک کنید.

خشک کردن با دستگاه میوه خشک خانگی

تمامی مراحل آماده سازی انجیر برای خشک شدن مانند روش های پیشین است. کافی است دمای دستگاه را روی ۱۱۰ درجه قرار دهید. سپس ۱۲ الی ۲۴ ساعت به آن زمان دهید تا کاملا خشک شود. در حین خشک شدن به انجیرها سرکشی کرده و فرآیند را کنترل کنید.

علت سیاه شدن انجیر خشک

قرار گرفتن انجیر تازه روی سطوح کاملا صاف و بدون روزنه ای مانند سینی؛ یکی از مهمترین دلایل سیاه شدن انجیر خشک است. روی هم قرار گرفتن دانه های انجیر در حین فرآیند خشک شدن نیز یکی دیگر از دلایل مهم این امر است. در حین فرآیند خشک شدن باید هوا به خوبی در اطراف انجیرها عبور کند.

برای جلوگیری از سیاه شدن انجیر در حین خشک شدن می توانید این محصولات را به نخ کشیده و یا اینکه روی یک صفحه مشبک پهن کنید. بطوریکه هوا به خوبی در اطراف و زیر میوه جریان یابد. (سینی مانع از جریان یافتن هوا در زیر میوه ها می شود.)

یک کیلو انجیر تازه چقدر انجیر خشک می دهد؟

میزان انجیر خشک به دست آمده از انجیر تازه به نوع انجیر بستگی زیادی دارد. اما بطور کلی هر کیلو انجیر تازه حدود ۳۰۰ گرم انجیر خشک می دهد. برای تولید ۴۰۰ گرم انجیر خشک بایستی ۱۳۰۰ گرم انجیر تازه را خشک کرد.

ذخیره سازی انجیر خشک

در صورت دخیره سازی به موقع و درست انجیر خشک؛ ۱۸ الی ۲۴ ماه قابل نگهداری و کاملا سالم باقی می ماند. برای نگهداری انجیر خشک بهتر است این میوه خشک را در ظروف درب بسته قرار داده تا جریان هوا وارد آن نشود. پس از بسته بندی می توانید انجیر خشک را در فریزر نگهداری کنید.

خشک کردن انجیر در باغات چگونه انجام می شود؟

در باغات انجیر نیز به منظور افزایش ماندگاری و سهولت نگهداری انجیر؛ اقدام به خشک کردن آن می کنند. در این باغات انجیر تا زمان نیمه خشک شدن بر روی درخت باقی مانده و سپس به صورت طبیعی ریزش می کند. در نهایت انجیرهای افتاده از درخت را جمع آوری کرده و بر روی اشپنگ قرار می دهند.
اشپنگ؛ جایگاهی که برای خشک کردن انجیر ساخته شده و با اسامی محلی دیگری نیز شناخته می شود. اشپنگ بایستی در طول روز در معرض نور آفتاب قرار داشته باشد. همچنین مهم است که انجیرها بر روی این جایگاه به صورت تک لایه و با فاصله از هم قرار بگیرند.

گرمی و درجه حرارت هوا و میزان خشکی اولیه انجیر در مدت زمان لازم برای خشک شدن آن موثرند. و معمولا این زمان بین ۳ الی ۵ روز طول می کشد. پس از گذشت این زمان و در صبح زود قبل از تابش نور خورشید انجیرهای خشک شده جمع آوری و ذخیره سازی می شود.

در صورتی که انجیرهای خشک مقداری رطوبت داشته و بطور کامل خشک نشدده باشند؛ آن ها را با دقت بیشتری نگهداری کرده و مراقب تغییر رنگ و کیفیت آن هستند. (گرم شدن انجیرها باعث نرمی آن شده و نگهداری آن را با مشکل روبرو می کند.)

خشک کردن انجیر در کارخانه ها به چه صورت است؟

خشک کردن انجیر در کارخانه ها با استفاده از مواد خشک کننده انجام می شود. عموملا اکثر فرآیندهای خشک کردن مواد غذایی در کارخانه هاگ شامل استفاده از جریان هوای داغ می باشد. خشک کن های هوایی با کریستاله کردن مواد غذایی؛ باعث خشک شدن آن ها با همان شکل و ظاهر اولیه می شود.

نکته مهم : برخی از افراد قبل از خشک کردن انجیر؛ آن ها را در مقداری آرد قرار می دهند. این مورد خصوصا در مورد انجیر خشک های کرمانشاهی و انجیرهایی که به صورت دانه های تسبیح در نخ قرار می گیرند، دیده می شود.