خواص میوه خشک
به دلیل برخورداری میوه خشک از خواص بینظیر؛ توصیه می شود هر فرد روزانه نصف لیوان معادل ۵۰ گرم میوه خشک شده مصرف نماید. این مقدار میوه خشک شده برای حفظ سلامتی و تامین انوع ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن ضروری است. خواص میوه خشک در درمان بیماری های مختلف برکسی پوشیده نیست.
البته شما میتوانید این مواد مغذی و ضروری برای سلامت بدن را از میوه های تازه و آبدار نیز دریافت کنید. اما در فصولی که از تنوع میوه های تازه کاسته شده و یا در شرایطی که میوه تازه در دسترس نیست؛ میوه خشک جایگزین قابل اعتمادی برای میوه تازه است. (خواص میوه خشک تا حدود زیادی مشابه خواص میوه تازه است.)
میوه های خشک در جوامع و فرهنگ های مختلف جهت اهداف پزشکی مصرف می شوند. بطور مثال : هندی ها از میوه خشک برای افزایش انرژی، تقویت سیستم ایمنی، بهبود هضم غذا، تسکین دردهای ناشی از استرس و مقابله با بسیاری از بیماری ها و مشکلات استفاده می نماید.
میوه خشک چیست؟
میوه خشک چیست؟ میوه ای است که در حین فرآیند خشک شدن تقریبا تمام آب خود را از دست داده و حجم آن کاهش می یابد.مواد غذایی میوه ها در حین خشک شدن در معرض نور خورشید و یا دستگاه خشک کن کمی دستخوش تغییر می شود. اما این تغییر به معنای از دست رفتن ارزش غذایی آن نیست.
ویتامین های Aو B، مواد و املاح معدنی نظیر: پتاسیم، کلسیم، فسفر، منگنز و… در حین خشک کردن میوه در باقی می مانند. تنها ویتامین C میوه ها در حین خشک شدن با کاهش چشمگیر مواجه می شود. به همین دلیل برخی از میوه های خشک شده از نظر ویتامین C فقیر هستند.
نگهداری طولانی مدت و بدون نیاز به یخچال، سبکی و حمل آسان، ارزش غذایی بالا از مهمترین مزیت های میوه های خشک شده هستند. همچنین مصرف میوه خشک با دریافت مواد مغذی و کاهش خطر ابتلا به چاقی ارتباط مستقیمی دارد.
نکته مهم : براساس تحقیقات انجام شده با توجه به خواص میوه خشک افرادی که میوه خشک مصرف می کنند به نسبت افرادی که در رژیم غذایی خود میوه خشک ندارند؛ وزن کمتری داشته و مواد مغذی را به میزان بیشتری دریافت می کنند.
مضرات مصرف بیش از حد میوه خشک
میوه خشک شده را می توان یکی از مفیدترین و بی خطرترین مواد غذایی از دیرباز تا کنون دانست. اما همین ماده غذایی مفید در صورتی که به صورت افراطی و بی اندازه مصرف شود؛ می تواند خطرات جبران ناپذیری را به سلامت جسم و جان ما وارد سازد. (خواص میوه خشک دلیلی بر زیاده روی در مصرف آن نیست.)
در این بخش الوو آجیل به معرفی چند نمونه از مضرات مصرف بیش از اندازه میوه خشک پرداخته و سعی در آگاهی شما جهت داشتن یک رژیم غذایی متعادل دارد. پس با الوو آجیل همراه بوده و هرگز در مصرف هیچ ماده غذایی و دارویی زیاده روی نکنید.
• بالابردن قند خون (قند طبیعی فراوان دارد.)
میوه های خشک شده کالری و قند زیادی دارند. در حین خشک کردن میوه؛ تقریبا تمام محتویات آب آن از دست رفته و قند و کالری در یک حجم کمتر متمرکز می شوند. به همین دلیل میوه خشک شده حاوی مقدار قند طبیعی قابل توجهی است.
مصرف بیش از اندازه میوه خشک سبب افزایش دریافت قند های گلوگز و فروکتوز در بدن شده و برای سلامتی مضر است. علاوه براین؛ برخی تولید کنندگان میوه خشک برای طعم دار کردن میوه و نیز جذاب تر شدن میوه های خشک شده به آنها شکر یا شربت اضافه می کنند.
میوه خشک هایی که با مخلوط شکر و شربت آغشته شده و سپس خشک می شوند؛ میوه خشک شکری نامیده شده و در دسته شیرینی جات قرار می گیرند. طعم شیرین و دلنشین و همچنین ظاهر زیبا و دلفریب این محصولات مصرف کنندگان را به پرخوری ترغیب می کند. (خواص میوه خشک شکری با میوه خشک ارگانیک متفاوت است.)
شکر یک ماده غذایی مضر بوده و موحب افزایش خطر ابتلا به چاقی، بیماری های قلبی و حتی سرطان می شود. (توصیه اکید می شود تا از مصرف میوه خشک شکری اجتناب کرده و میوه خشک های فاقد شکر را نیز به میزان کم و اصولی مصرف نمایید.)
• احتمال ابتلا به چاقی و افزایش وزن
قند، کالری و کربوهیدارت موجود در میوه های خشک شده زیاد است. مصرف بیش از اندازه میوه های خشک شده به منزله دریافت بیشتر قند، کالری و کربوهیدارت بوده و منجر به بروز چاقی می شود. بخصوص در رژیم های غذایی کم کربوهیدارت زیاده روی در خوردن میوه خشک ممنوع است.
۲۲-۵۱٪ از قند موجود در میوه خشک از نوع فروکتوز بوده و افزایش این قند در بدن باعث افزایش وزن و حتی ابتلا به دیابت نوع ۲ و بیماری های قلبی می شود. مصرف میوه خشک شکری شانس ابتلا به چاقی و افزایش وزن را دوچندان می کند. (برای بهره بردن از خواص میوه خشک بهتر است از میوه خشک های ارگانیک و طبیعی استفاده کنید.)
نکته مهم : یک فنجان کشمش ۸۴ کالری انرژی داشته و تقریبا فقط از قند تشکیل شده است. پس در مصرف آن احتیاط کرده و از حد اعتدال خارج نشوید.
• خطر مسمومیت غذایی
برخی از تولید کنندگان برای حفظ رنگ و شکل میوه در حین خشک شدن؛ از مواد افزودنی مانند سولفیت استفاده می کنند. مصرف سولفیت برای افراد حساس به سولفیت؛ منجر به بروز مشکلاتی مانند : اسپاسم معده، بثورات پوستی و حملات آسم می شود.
افزودن سولفیت به میوه هایی با رنگ روشن مانند کشکش و زردآلو بیشتر انجام می شود. همچنین ممکن است میوه های خشک به قارچ ها و سموم آلوده بوده و شما در حین خرید متوجه آن نباشید. این موارد نیز خطر مسمومیت در شما را افزایش می دهد.
توصیه الوو آجیل برای در امان مانند از مضرات مصرف میوه خشک
قبل از هر چیز الوو آجیل شما را به گنجاندن میوه خشک در رژیم غذایی ترغیب می کند. هرگز از مصرف میوه جات خشک شده نترسید. بلکه در انتخاب نوع میوه خشک شده، فروشنده و فروشگاه دقت داشته و کالری هر میوه را در نظر بگیرید.
هر واحد میوه خشک شده تقریبا ۴ برابر یک واحد میوه تازه مواد مغذی، کالری و قند دارد. اگر در رژیم غذایی شما مصرف یک فنجان انگور قرار دارد؛ هرگز فکر نکنید که میتوانید با خیال راحت یک فنجان کشمش را جایگزین آن کنید. چراکه کشمش ۴ برابر بیشتر از انگور کالری و قند دارد.
سعی کنید در هنگام خرید میوه خشک دقت کافی داشته باشید. از خرید میوه خشک های با رنگ های غیر طبیعی و بسیار زیبا، لکه دار، شکسته و آفت زده اجتناب کنید. میوه خشک هایی با رنگ قهوه ای یا مایل به خاکستری در صورتی که نسوخته باشند؛ گزینه مناسبی برای مصرف هستند.
میوه خشک هایی با رنگ تیره را خریداری نکنید. زیرا این میوه ها ممکن است دچار سوختگی شده و برای سلامتی مضر باشند. همچنین در حین ذخیره کردن میوه های خشک شده دقت داشته و در محیط های خنک و خشک نگهداری کنید.
(نگهداری میوه خشک در محیط های نامناسب احتمال آلودگی آن ها با قارچ ها، آفلاتوکسین و دیگر ترکیبات سمی را افزایش می دهد.)
معرفی ۲۰ میوه خشک پرخاصیت
تمامی میوه های خشک شده سرشار از مواد مغذی و ویتامین های مفید برای بدن هستند. نوع و میزان مواد معدنی موجود در انواع میوه های خشک شده متفاوت بوده و در این بخش الوو آجیل قصد دارد تا خواص درمانی ۲۰ نوع از پرطرفدارترین میوه های خشک شده را بیان کند.
۱. انبه خشک
• تقویت کننده روده
• مفید برای افراد مبتلا به سوء هاضمه (هضم آسان)
• حاوی مقادیر زیاد ویتامین C و آهن
• سرشار از ویتامین A
• تقویت قوه بینایی و تضمین سلامت چشم ها
نکته : ۱۰۰ گرم انبه خشک می تواند ۱۵٪ از نیاز روزانه بدن به ویتامین A را تامین کند.
۲. آلو خشک
• جلوگیری از اکسیداسیون کلسترول LDL (کلسترول بد)
• کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی-عروقی و انواع سرطان ها
• سرشار از آّهن، فیبر، پتاسیم، بتاکاروتن (ویتامین A) و ویتامین K
• کمک به بهبود فرآیند متابولیسم
• کمک به افزایش تولید گلبول های قرمز خون
• بهبود هضم غذا
• سهولت اجابت مزاج (بطور طبیعی ملین است)
• فیبر زیاد و ایجاد سیری طولانی مدت (کمک به کاهش پرخوری)
• مبارزه با پوکی استخوان (سرشار از ماده معدنی کمیابی به نام بور)
نکته مهم: تاثیر آلو خشک در درمان یبوست حتی از داروی گیاهی پسیلیوم که یکی از معروفترین داروها در درمان یبوست است نیز، بیشتر می باشد.
۳. سیب خشک
• حاوی آنتی اکسیدان های قدرتمندی مانند ویتامین A و ویتامین C
• هضم آسان و مفید برای گوارش
• درمان یبوست، تیروئید و حتی اسهال
• تسکین دهنده دل درد
• کمک به نرم و لطیف شدن پوست
• کالری، پروتئین و چربی پایین و فیبر بالا
• مفید برای کاهش وزن و لاغری
• مفید جهت تولید انتقال دهنده های عصبی در بدن
• مفید در کاهش فشار خون
• تقویت سیستم ایمنی با مقدار زیاد اسید آسکوربیک
• کاهش خطر ابتلا به آلزایمر (به دلیل برخورداری از ترکیبات فیتونوترنیت و خاصیت سم زدایی)
• بهبود جریان خون
• کاهش خطر ابتلا به حمله قلبی
• افزایش سرعت متابولیسم بدن
۴. هلو خشک (برگه هلو، خشکبار هلو)
• منبعی عالی از فیبر
• بهترین میوه خشک برای کمک به سلامتی دستگاه گوارش و درمان یبوست
• کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی، دیابت و کلسترول
• حاوی مقادیر زیادی آهن، ویتامین A و آنتی اکسیدان (موجب بهبود گوارش)
• حاوی ویتامین C فراوان باعث تقویت سیستم ایمنی بدن
۵. پرتقال خشک (خشکبار پرتقال)
• سرشار از آنتی اکسیدان ها و مواد مغذی برای بدن
• سرشار از ویتامین C و جلوگیری از جذب رادیکال های آزاد و نیز بسته شدن رگهای توسط چربی
• مفید برای سلامت قلب
• تقویت رگ های خونی (کمک به انتقال اکسیژن و مواد غذایی به سلول ها)
• سرشار از پتاسیم و بهبود وضعیت خون رسانی قلب و همچنین تقویت ماهیچه های قلب
• بهبود نارسایی قلب از مهمترین خواص پرتقال خشک
۶. کیوی خشک
• مقدار بسیار زیاد ویتامین C (دو برابر پرتقال ویتامین C دارد.)
• تقویت سیستم ایمنی در برابر بیماری های مختلف
• کمک به جذب آهن در بدن
• کمک به بهبود فقر آهن (یک بیماری شایع میان زنان که با عدم تمرکز، افسردگی و ضعف بدنی همراه است.)
۷. کشمش و مویز
• حاوی مواد مغذی، فیبر، پتاسیم و آنتی اکسیدان ها
• تقویت سیستم ایمنی
• کاهش قند خون و کلسترول در صورت مصرف روزانه و منظم
• شاخص گلیسمی و شاخص انسولین آن کم بوده و مانع از افزایش چشمگیر قند خون یا انسولین در بدن می شود.
• مفید برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ و مرض قند
• مفید برای بیماران قلبی
• منبع خوبی از پتاسیم و منگنز (بخصوص اگر از انگور سیاه باشد.)
• تقویت بینایی
• درمان کم خونی
• کاهش فشار خون
• کاهش التهاب بدن
• ایجاد احساس سیری بلند مدت
• پیشگیری از پوکی استخوان
۸. توت فرنگی خشک
• کمک به کنترل سطح قند خون (سرشار از آنتی اکسیدان ها، ویتامین ها و فیبرها)
• کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی
• کاهش کلسترول بد (LDL)
• کاهش فشار خون
• مقدار کربوهیدارت آن کم است. (شاخص گلوگز آن ۴۰ است.)
• ایجاد احساس سیری برای مدت زمان بیشتر
• ثابت نگه داشتن قند خون
• افزایش سطح انرژی بدن
۹. آلبالو خشک
• کاهش خطر سرطان
• منبعی مناسب از کورستین (فلاونوئیدی که خواص ضد سرطانی دارد.)
• کاهش اندازه تومورهای سرطانی و جلوگیری از پیشرفت سرطان (آمیگدالین)
• تقویت سیستم ایمنی
• کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان سینه، ریه، کبد، پوست و روده بزرگ
• سرشار از ویتامین C و آنتوسیانین ها
۱۰. آناناس خشک
• کاهش ورم، کبودی، درد و دوره بهبود زخم ناشی از جراحی (آنزیم بروملین)
• مفید در درمان و کاهش التهاب ناشی از تاندونیت (التهاب بافت های اطراف تاندون)
• مفید در کشیدگی رباط و دیگر جراحت های ناشی از آسیب عضلات کوچک مانند : گوش، بینی و گلو
۱۱. انجیر خشک
• مناسب برای مقابله با اثرات مخرب فشار خون بالا
• مفید برای آرامش اعصاب
• سرشار از پتاسیم (ماده معدنی مفید در تنظیم فشار خون)
• مقدار سدیم آن کم است
• مفید در ایجاد تعادل در ph بدن (بسیار قلیایی است.)
• کمک به هضم غذا و سلامت دستگاه گواری (مقدار فیبر زیاد)
• سرشار از آنتی اکسیدان جهت از بین بردن رادیکال های آزاد بدن و پیشگیری از ابتلا به بیماری های سرطان، دیابت و کلیه بیماری های عفونی
• کنترل سطح گلوکز خون در دیابت نوع ۲ (اسید کلروژنیک)
• مفید در طب سنتی (کاهش کلسترول، درمان یبوست، درمان مشکلات پوستی مانند ویتلیگو، پسوریازیس و اگزما)
۱۲. توت خشک
• حاوی رسوراترول (نوعی فلاونوئید مفید در عملکرد رگ های خونی و کاهش احتمال ابتلا به آنژیوتنین که عامل تنگی رگ های خونی است.)
• کاهش احتمال لخته شدن خون و ایجاد مشکلات قلبی مانند سکته و حملات قلبی (افزایش تولید اکسید نیتریک که گشاد کننده رگهاست.)
۱۳. خرمالو خشک
• سرشار از ویتامین C (یک عدد خرمالو خشک تا ۹۸ درصد از نیاز روزانه بدن به ویتامین C را تامین می کند.)
• تقویت دستگاه ایمنی (تحریک دستگاه ایمنی برای افزایش تولید گلبول های سفید خون و در نهایت افزایش قدرت دفاعی بدن در مقابله با عفونت های میکروبی، ویروس ها و سموم)
۱۴. عناب خشک
• تولید کلاژن در بدن را دو برابر کرده و تجزیه کلاژن که ناشی از افزایش سن است ؛ را کاهش می دهند.
• کمک به سلامت پوست و محافظت از پوست در برابر اثرات مخرب پرتوهای فرابنفش خورشید؛ با داشتن کاروتنوئید و آنتی اکسیدانی به نام لوتئین
نکته : پلی ساکارید های موجود در عناب خشک شده؛ مانع از تجزیه شدن کلاژن (واحد سازنده پوست، عضلات، استخوان ها و زردپی ها) می شود. تجزیه کلاژن با افزایش سن شروع شده و باعث بروز علائم پیری در فرد می شود.
۱۵. نارگیل خشک
• بهبود و ارتقاء عملکرد مغز
• تولید میلین (لایه ای از جنس چربی که سطح خارجی سلول های عصبی را پوشانده و به انتقال بهتر پیام عصبی کمک می کند.)
• تولید مواد انتقال دهنده عصبی
۱۶. شلیل خشک
• جلوگیری از؛ خشکی چشم ، تخریب اعصاب بینایی، تباهی لکه زرد (شایع ترین دلیل کوری در سنین بالا)، اختلالات بینایی
• جلوگیری از افزایش آسیب پذیری بدن نسبت به عفونت ها
• کمک به جلوگیری از بروز اختلال در فشار مایع چشم ها (سرشار از پتاسیم و حفظ فشار مناسب در داخل چشم)
• جلوگیری از بروز مشکلات چشمی مانند : شب کوری و آب مروارید (آنتی اکسیدان هایی مانند : فلاونوئید ها، فیتو کمیکال های فنلی)
۱۷. زردآلو خشک و قیسی
• ضروری برای رشد استخوان ها (حاوی مقدار زیادی کلسیم)
• حفظ سلامت استخوان ها و جلوگیری از بیماری و مشکلات استخوانی ناشی از کمبود کلسیم
• سرشار از ویتامین K (نوعی ویتامین استخوان ساز که کمبود آن باعث افزایش خطر شکستگی استخوانها می شود.)
• حاوی آهن فراوان و مفید برای زنان (پیشگیری از کم خونی های دوران قاعدگی)
• پیشگیری از یبوست و بیماری های گوارشی مانند دیورتیکولوز (سرشار از فیبر غذایی)
• تقویت بینایی با ویتامین A فراوان
• جلوگیری از بیماری های قلبی- عروقی
• کاهش سطح کلسترول خون
• پیشگیری از سرطان (آنتی اکسیدان فراوان)
۱۸. به خشک
• حاوی مقدار چشمگیری آهن و درمان کم خونی ( کم خونی غالبا ناشی از کمبود هموگلوبین در خون بوده و با افزایش دریافت آهن از وعده های غذایی قابل پیشگیری است.)
• نقش مهم در تولید گلبول های قرمز خون (کاهش خطر کم خونی و افزایش اکسیژن رسانی به مغز و اندام ها)
۱۹. موز خشک (مهمترین میوه خشک برای بارداری)
• افزایش سطح اسید فولیک در بدن زنان باردار و پیشگیری از نقص لوله های عصبی جنین (حاوی مقادیر زیادی اسید فولیک)
• یک منبع عالی از ویتامین C
• تقویت سیستم ایمنی زنان باردار
• افزایش جذب آهن در دوران بارداری
• پیشگیری و درمان یبوست در دوران بارداری
۲۰. خرما خشک
• پیشگیری از عوارض بارداری
• کمک به کاهش درد زایمان با کمک به باز شدن دهانه رحم در هنگام زایمان (مصرف در چند هفته اخیر بارداری به شدت توصیه می شود.)
• کمک به سهولت زایمان
• کمک به درمان ناباروری در مردان
• منبع مناسبی از فیبر، پتاسیم، آهن و چندین آنتی اکسیدان قوی
• شاخص گلیسمی پایین و طعم فوق العاده شیرین
نکات پایانی در مورد خواص میوه خشک
میوه خشک کوچک، کم حجم و پرانرژی تر از میوه تازه است. همچنین سرشار از عناصر معدنی، فیبر و آنتی اکسیدان های بسیار مقوی بوده و مصرف یک وعده چیپس میوه می تواند درصد زیادی از نایز بدن به ویتامین ها و مواد معدنی همچون : فولات، کلسیم، آّهن و پتاسیم را تامین کند.
آنتی اکسیدان های موجود در میوه خشک بخصوص پلی فنول ها باعث؛ بهبود جریان خون، ارتقاء سلامت دستگاه گوارش، کاهش آسیب های اکسیداتیو و کاهش خطر ابتلا به بسیاری از بیماری ها می شود. در میان میوه های خشک شده :
• کیوی کم کالری ترین
• موز، خرما و انجیر پرکالری ترین
• برگه هلو، زردآلو، قیسی، آلوچه، آلبالو و انواع آلو که بصورت درسته خشک می شوند؛ مغذی ترند.
(برش حلقه ای میوه خشک باعث تماس بیشتر میوه با هوا و حرارت شده و مقدار اندکی از مواد مغذی میوه را از بین می برد.)
نکته مهم پایانی : کم حجم و خوش خوراک بودن میوه خشک و سازگاری آن با معده؛ ممکن است منجر به پرخوری شود. چون معده می تواند مقدار بیشتری میوه خشک را نسبت به میوه تازه دریافت کند. و با توجه به اینکه ارزش غذایی میوه خشک بسیار بیشتر از میوه تازه است؛ پرخوری در مصرف آن مضر می باشد.